Art. 15. ust. 1. pkt. 2) Ustawy o Policji daje podstawę prawną do dokonania zatrzymania. Jednak dla realizacji tej czynności potrzebna jest podstawa faktyczna – przyczyna – opisana w art. 14. tejże ustawy. Co ważne – podstawą faktyczną dla zatrzymania może być niemożność ustalenia tożsamości osoby podejrzewanej o naruszenie prawa lub stwarzającej bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, życia lub mienia (art. 15. ust. 1. pkt. 3) Ustawy o Policji). Na podstawie art. 74. § 3a. kodeksu postępowania karnego (kpk) można również zatrzymać osobę, która nie chce się poddać czynnościom opisanym w art. 74. § 2. i 3. kpk zmierzającym do ustalenia tożsamości osoby lub uzyskania materiałów umożliwiających porównanie z materiałem dowodowym w prowadzonym śledztwie.
Można również zatrzymać osobę, która nie stawia się na wezwania organów prowadzących postępowanie (art. 75. § 2. kpk)
Art. 15. ust. 3. Ustawy o Policji wskazuje jednoznacznie, że „zatrzymanie może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki okazały się bezcelowe lub nieskuteczne”. Jeżeli funkcjonariusze chcą ciebie zatrzymać, zapytaj, jaki jest cel zatrzymania i czy nie możne tych samych celów osiągnąć innymi środkami. W szczególności domagaj się jednoznacznego określenia – dokumentując to w możliwie najpełniejszy sposób – jakie są cele zatrzymania. Jeżeli masz inna propozycję osiągnięcia tych celów, zdecydowanie odwołuj się do art. 15. ust. 3. ustawy i sprzeciwiaj się zatrzymaniu.
Na sposób przeprowadzenia zatrzymania przysługuje ci zażalenie – dlatego dokumentuj wszystko lub domagaj się dokumentowania przez funkcjonariuszy. To będą dowody w późniejszym postępowaniu.
W razie zatrzymania przysługuje ci prawo do pomocy prawnej oraz do poinformowania osób bliskich o tym, że jesteś zatrzymany. Domagaj się realizacji tych praw od zatrzymujących cię funkcjonariuszy.
Zatrzymanie może trwać najdłużej 48 godzin (?podstawa prawna?). W tym czasie prokuratura może skierować do sądu wniosek o areszt.
